Απειλή για τη Μόσχα η Aναδίπλωση του Βερολίνου

Δίχως αμφιβολία η συνάντηση Πούτιν-Μέρκελ το βράδυ της Κυριακής έγινε στη βαριά σκιά του «κουρέματος» των καταθέσεων στην Κύπρο. Οχι τόσο για τις απώλειες των Ρώσων καταθετών ολιγαρχών ή μη, όσο για το χωρίς περιστροφές μήνυμα υποβάθμισης της Μόσχας ως προνομιακού εταίρου του Βερολίνου, που εμπεριείχε η άρνηση προηγούμενης διαβούλευσης με τη ρωσική πλευρά.
Μέχρι στιγμής, ο Πούτιν στήριζε...
...πλήρως και ανεπιφύλακτα τη Μέρκελ στους χειρισμούς της στην Ευρωζώνη, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τη στήριξη της απόρριψης των ευρωομολόγων που διατύπωσε πέρσι το Καλοκαίρι στη γερμανική πρωτεύουσα.


Το μήνυμα που έστειλε το Βερολίνο μέσω Κύπρου είναι ότι η γερμανική πλευρά έχει περισσότερες εναλλακτικές επιλογές, ότι τα 38 δισ. ευρώ των γερμανικών εξαγωγών προς την Ρωσία την δεσμεύουν λιγότερο από ό,τι δεσμεύει τη Μόσχα η κάλυψη του 40% των αναγκών της Γερμανίας σε φυσικό αέριο, σε μια στιγμή όπου η επικείμενη αξιοποίηση του σχιστολιθικού αερίου προδιαγράφει εναλλακτικές πηγές προμήθειας αλλά και πτωτική τάση της τιμής.

Το πρόβλημα όμως της Ρωσίας στη διμερή σχέση της με τη Γερμανία δεν είναι εμπορικό ή ενεργειακό, αλλά κυρίως γεωπολιτικό.

Αν το Βερολίνο εγκαταλείψει στην τύχη του τον Νότο της Ευρωζώνης και μαζί με κάποιες βόρειες χώρες στραφεί στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, με κύριο σημείο αναφοράς έναν άξονα Γερμανίας-Πολωνίας -μια προοπτική που ήδη ανησυχεί τη Γαλλία- αργά ή γρήγορα θα υπάρξει αντιπαράθεση με τη Μόσχα για την Ουκρανία, που είναι η προέκταση ή καλύτερα το στρατηγικό βάθος της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, μια διαπίστωση που ισχύει και για τη Λευκορωσία.

Τα παραπάνω δεν αποτελούν σενάρια επιστημονικής φαντασίας, αλλά απλά ανακαλούν στη μνήμη τις παραχωρήσεις που η νεαρή τότε Σοβιετική Ρωσία αναγκάσθηκε να κάνει τον Φεβρουάριο του 1918 στη Γερμανία, στη Συνθήκη του Μπρεστ Λιτόφσκ.

Αν για τον Νότο της Ευρωζώνης το γερμανικό μοντέλο είναι συνώνυμο της καταστροφής κεκτημένων και παλινδρόμησης δεκαετίες πίσω ως προς το επίπεδο διαβίωσης, για την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη είναι ελαφρά βελτίωση και εγγύηση σταθερότητας, για δε την Ουκρανία και τη Λευκορωσία μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης οικονομικής αναπτυξιακής απογείωσης.

Φθηνός έως μηδενικού κόστους δημόσιος δανεισμός, αποστράγγιση των καταθέσεων του Νότου από το τραπεζικό σύστημα της Γερμανίας, ίσον αυξημένη δυνατότητα επενδύσεων σε υποδομές αλλά και παραγωγικούς τομείς στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, με την αυταρχικά ανασυντασσόμενη Ρωσία του Πούτιν να αποτελεί από παρενόχληση έως εμπόδιο.

Η απαξίωση συνεπώς του Νότου από το Βερολίνο δεν είναι μια αδιάφορη για τα ρωσικά συμφέροντα εξέλιξη, την οποία ο Πούτιν μπορεί να αγνοήσει στο πλαίσιο μιας Ρεαλπολιτίκ, αλλά προμήνυμα για επιθετικό νέο προσανατολισμό προς Ανατολάς.

Η Ρωσία είναι σε πολύ πιο αδύναμη θέση από ό,τι το 1918 και το 1939: Τότε το Βερολίνο στόχευε σε εδάφη της ρωσικής και σοβιετικής επικράτειας, σήμερα έχουν περάσει είκοσι δύο χρόνια από τη διάλυση της ΕΣΣΔ, με τη Μόσχα να μην μπορεί αλλά και πιθανόν να μη θέλει να δημιουργήσει στη θέση της ομοσπονδίας μια οικονομική-νομισματική ολοκλήρωση που θα διασφάλιζε την ηγεμονική της πρωτοκαθεδρία.

Με άλλα λόγια, η επιδείνωση των διμερών σχέσεων Βερολίνου-Μόσχας είναι αναπόφευκτη και βρίσκεται σε στενή συνάρτηση με την τύχη του Νότου της Ευρωζώνης.

Στην Κύπρο, στα μέσα του Μαρτίου έληξε απότομα το ειδύλλιο είκοσι δύο χρόνων που εγκαινίασαν οι Γκορμπατσόφ-Κολ στον Καύκασο, τον Ιούλιο του 1990.

ΗΜΕΡΗΣΙΑ
πηγη