ΠΛΑΤΩΝ και ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

“Η ισότης είναι δικαία, αλλά μόνο μεταξύ ίσων”, γράφει στα “Πολιτικά” του ο Αριστοτέλης, ο πλέον επιφανής μαθητής του Πλάτωνος. Του Πλάτωνος, του οποίου ολόκληρη η πολιτική σκέψη όπως διατυπώθηκε στην “Πολιτεία”, αλλά και στους “Νόμους” κυριαρχείται από την αντίληψη ότι η κατάχρηση της ελευθερίας είναι η καταστροφή της πολιτείας. Είναι χαρακτηριστικό αυτό που γράφει ο Γουίλ Ντυράντ στην “Παγκόσμιο Ιστορία του Πολιτισμού”. Ότι ο Πλάτων σχεδόν ολοκληρωτικά μέσα από το έργο του προκατέλαβε την οργάνωση του συγχρόνου
φασιστικού κράτους. Η δημοκρατία για τον Πλάτωνα αποτελεί το απόλυτο κακό μιας πολιτείας! Όλα αυτά φαίνονται πολύ έντονα και καθορίζονται με σαφήνεια στο βιβλίο Η’ της “Πολιτείας”, όπου μεταξύ άλλων αναφέρει:
“Η γαρ άγαν ελευθερία έοικεν ουκ εις άλο τι ή εις άγαν δουλείαν μεταβάλλειν και ιδιώτη και πόλει.
Εικός, γαρ.
Εικότως τοίνυν, είπον, ουκ εξ άλλης πολιτείας τυραννίς καθίσταται ή εκ δημοκρατίας, εξ οίμαι της ακροτάτης ελευθερίας δουλεία πλείστη τε και αγριωτάτη”.
“Γιατί χωρίς μέτρο ελευθερία δεν οδηγεί καθώς φαίνεται σε καμμία άλλη μεταβολή παρά στην χωρίς μέτρο δουλεία και για τον πολίτη και για την πόλη.
Διότι αυτό είναι φυσικό.
Φυσικό είναι λοιπόν, είπα, και η τυραννία να μη δημιουργείται από κάποιο άλλο πολίτευμα, παρά από την δημοκρατία, όπου από την ακραία ελευθερία πιστεύω έχει την προέλευσή της και η μεγίστη και ακόμα αγριώτατη δουλεία”.
Αξίζει εδώ τον κόπο να δούμε ένα σχόλιο πάνω στο βαθύτατα αντιδημοκρατικό κείμενο του Πλάτωνος ενός συγχρόνου φιλολόγου, ο οποίος προσπαθεί να δικαιολογήσει τον Πλάτωνα και να τον συμβιβάσει με την πολιτική αντίληψη του καιρού μας, που θεωρεί την δημοκρατία σαν το απόλυτο καλό. Γράφει λοιπόν, Πλάτωνος Πολιτεία Η, Εκδόσεις ΚΑΚΤΟΣ:
“Η Δημοκρατία (σ.σ. η Αρχαία Δημοκρατία), αρκετά διαφορετική από τον τρόπο που την εννοούμε σήμερα, αποτελεί εδώ ανομοιογενές σύνολο που αθροίζει ετερόκλητα και ασύνδετα μεταξύ τους πολιτειακά στοιχεία. Αυτό το χαρακτηριστικό αρκεί για να την απομακρύνει από το ιδεώδες πρότυπο του Πλάτωνος, ο οποίος ως κύρια αρετή του πολιτεύματος θεωρούσε την ενιαία και αδιάσπαστη φυσιογνωμία”.
Δηλαδή, μας λέγει ο σύγχρονος σχολιαστής, που ανήκει στην φιλολογική ομάδα του Κάκτου, ότι η Αρχαία Δημοκρατία ήταν ένα άθροισμα από ετερόκλητα και ασύνδετα μεταξύ τους πολιτειακά στοιχεία και ότι γι’ αυτό ο Πλάτων ήταν κατά της Δημοκρατίας. Αυτό είναι πέρα για πέρα εξωφρενικό, γιατί εάν ήταν μία φορά όχι ομοιογενής η Αρχαία Δημοκρατία, η σύγχρονη δημοκρατία είναι εκατό!
Δυσάρεστο, λοιπόν, για πολλούς, αλλά ο Πλάτων είτε τους αρέσει, είτε δεν τους αρέσει υπήρξε και αυτός ένας αντιδραστικός “φασίστας”. Ένας ξεκάθαρος χωρίς αμφιβολία αντιδημοκράτης!
Πλάτωνος Πολιτεία – βιβλίον Η’
Κατά τον Πλάτωνα (Πολιτεία, βιβλίον VIII) η δημοκρατία είναι ένα θαυμάσιον, αναρχικόν και πολύμορφον πολίτευμα, απονέμον εν είδος ισότητος εξ’ ίσου εις δικαίους και αδίκους (558e), εις το οποίον, ως μεταξύ των άλλων επισημαίνει:
-Οι πάντες είναι ελεύθεροι να ρυθμίζουν την ζωήν των όπως αρέσει εις αυτούς, χωρίς να έχουν την υποχρέωσιν να αναλάβουν ουδεμίαν δημοσίαν λειτουργίαν όσας ικανότητας και εάν διαθέτουν προς τούτο, αλλά ούτε να υπακούουν εις ουδεμίαν εξουσίαν εάν δεν το επιθυμούν (557e).
-Δύναται κανείς να συναντήση καταδικασμένους εις θάνατον ή εις εξορίαν να παραμένουν και να περιφέρωνται ελεύθεροι ως ήρωες, ως εάν ουδείς να ενδιαφέρεται, δι’ αυτούς ή έστω ακόμη να τους βλέπη (558e).
-Η απληστία δια το υπέρτατον αυτού αγαθόν της ελευθερίας και η αδιαφορία δια πάντα τα άλλα οδηγεί εις την κατάπτωσιν, την ασυδοσίαν και την αναρχίαν (562c).
-Οι άρχοντες χλευάζονται, ο πατήρ φοβάται τον υϊόν και θεωρεί αυτόν ίσον και όμοιόν του, ο υιός δεν σέβεται τον πατέρα, οι διδάσκαλοι φοβούνται και κολακεύουν τους μαθητάς και οι μαθηταί περιφρονούν τους δασκάλους (562e, 563e).
-Κατά τον Πλάτωνα, ο δημοκρατικός άνθρωπος ενδιαφέρεται δια τας ηδονάς, που δεν είναι ούτε αναγκαίαι ούτε ωφέλιμοι και διέρχεται την ζωήν του παραδεδομένος εις τας απολαύσεις (561a).
-Άλλοτε εις την αργίαν και την πλήρη αδιαφορίαν και άλλοτε παριστών ότι βυθίζεται εις την φιλοσοφίαν. Ενώ το συχνότερον πολιτεύεται, οπότε ορμών εις το βήμα, λέγει ότι του περάσει εις το νουν.
-Και γενικώς μη έχων εις την διαγωγήν του ουδεμίαν τάξιν και ουδένα δισταγμόν (561d).

koinonikosethnikismos