Κίνδυνος στὴ Συρία γιὰ τοὺς ἀπογόνους τοῦ Βυζαντίου

Γράφει ὁ Κωνσταντῖνος Χολέβας, 
Πολιτικὸς Ἐπιστήμων 
Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως ὁ Βορειοηπειρώτης ὁπλαρχηγὸς Χατζημιχάλης Νταλιάνης ἔφθασε ἕως τὸν Λίβανο καὶ τὴ Συρία γιὰ νὰ ξεσηκώσει τὴν ὀρθόδοξη χριστιανικὴ κοινότητα τῆς περιοχῆς κατὰ τῶν κατακτητῶν ὀθωμανῶν. Ὁ Χατζημιχάλης, ὁ ὁποῖος τελικὰ φονεύθηκε μαχόμενος στὸ Φραγκοκάστελλο τῆς Κρήτης, ἐστάλη ἀπὸ τοὺς ἐπαναστατημένους Ἕλληνες γιὰ νὰ ἐντάξει στὴ μεγάλη Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση φιλικοὺς πληθυσμούς, οἱ ὁποῖοι δὲν μιλοῦν ἑλληνικά, ἀλλὰ θεωροῦν ἑαυτοὺς ἀπογόνους της Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας, τῆς Ρωμανίας. Οἱ Ἕλληνες τοῦ 19ου αἰώνα εἶχαν πλήρη συνείδηση ὅτι ἡ βυζαντινὴ κληρονομιὰ τοὺς συνέδεε μὲ τὸ ποίμνιο τοῦ Πατριαρχείου Ἀντιοχείας, τοὺς Ροὺμ Ὀρτοντὸξ (Ρωμιοὶ ὀρθόδοξοί) της Συρίας καὶ τοῦ Λιβάνου. 
Τώρα ποὺ δυσάρεστα γεγονότα ξαναφέρνουν τὴ Συρία στὸ ἐπίκεντρό του ἐνδιαφέροντος, εἶναι χρήσιμο νὰ ἑστιάσουμε τὴν προσοχή μας -καὶ τὴν προσευχή μας- στοὺς ὁμόδοξους ἀδελφούς μας. Τὸ Πατριαρχεῖο Ἀντιοχείας ἔχει τὸ ὄνομα μίας ἱστορικῆς πόλεως τῶν ἑλληνιστικῶν καὶ βυζαντινῶν χρόνων, ἀλλὰ ἑδρεύει στὴ Δαμασκὸ τῆς Συρίας. Ἡ Ἀντιόχεια εἶναι....

πλέον τουρκικὴ πόλη, ἔπειτα ἀπὸ μία περίεργη συνεργασία Γάλλων καὶ Τούρκων εἰς βάρος τῆς Συρίας κατὰ τὶς παραμονὲς τοῦ Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ἡ περιοχὴ αὐτὴ λέγεται στὰ ἀραβικὰ Χατάι καὶ στὰ τουρκικὰ Ἰσκεντεροῦν Σαντζὰκ (νομὸς Ἀλεξανδρέττας). Θεωρεῖται ἀπὸ τὴ Συρία ὡς ἔδαφος παρανόμως κατεχόμενο ἀπὸ τοὺς Τούρκους.

Ἡ Συρία καὶ ὁ Λίβανος σήμερα εἶναι δύο διαφορετικὰ κράτη, ἀλλὰ ἐπὶ αἰῶνες ἀποτελοῦσαν μία ἑνιαία γεωγραφικὴ καὶ πολιτιστικὴ περιοχή. Σὲ παλαιότερα κείμενα ἀναφέρονται ὡς Κοίλη Συρία καὶ ὡς «γόνιμη ἡμισέληνος», διότι διασχίζεται ἀπὸ ποτάμια καὶ ἔχει σχῆμα μισοφέγγαρου. Τὸ ποίμνιο τοῦ Πατριαρχείου Ἀντιοχείας ἀποτελεῖ μειονότητα καὶ στὶς δύο χῶρες, ἀλλὰ διακρίνεται γιὰ τὸ μορφωτικὸ ἐπίπεδό του καὶ τὴν ἐμπορικὴ δραστηριότητά του. Οἱ ὀρθόδοξοι χριστιανοὶ μὲ τὴν ὀνομασία Ροὺμ Ὀρτοντὸξ διαλαλοῦν ὅτι εἶναι ἀπόγονοί του Βυζαντίου, τῆς Ἑλληνορθόδοξης Αὐτοκρατορίας. Ἡ λέξη «Ροὺμ» χρησιμοποιήθηκε ἀπὸ Ἄραβες καὶ Τούρκους γιὰ νὰ ὑποδηλώσει καθετὶ σχετικὸ μὲ τὴ Βυζαντινὴ Αὐτοκρατορία. Προέρχεται ἀπὸ τὴ Νέα Ρώμη - Κωνσταντινούπολη καὶ ἀπὸ τὴ λέξη «Ρωμανία», ποὺ ἦταν ἐπὶ 11 αἰῶνες τὸ ἐπίσημο ὄνομα τῆς αὐτοκρατορίας. Οἱ Ροὺμ Ὀρτοντὸξ τῆς περιοχῆς ζοῦν ἀπὸ τὸν 7ο αἰώνα μ.Χ. μέσα σὲ μία πλημμυρίδα μουσουλμάνων, Ἀράβων καὶ Τούρκων. Παρὰ ταῦτα διατήρησαν μὲ πεῖσμα τὴν πίστη τους καὶ τὶς παραδόσεις τους.

Σήμερα ὅλοι μιλοῦν τὴν ἀραβικὴ γλώσσα, ἀλλὰ στὴ θεία λειτουργία χρησιμοποιοῦν καὶ τὰ ἑλληνικά. Στὸ μοναστήρι τῆς Παναγίας Σεντνάγια κοντὰ στὴ Δαμασκὸ ἄκουσα πρὶν ἀπὸ 30 χρόνια χορωδία μικρῶν παιδιῶν ποὺ ἔψαλλε καὶ στὶς δύο γλῶσσες. Τὸ Ἑλληνορθόδοξο Πατριαρχεῖο Ἀντιοχείας διοικεῖ τὸ Ὀρθόδοξο Πανεπιστήμιο τοῦ Λιβάνου μὲ τὴν περίφημη Θεολογικὴ Σχολὴ «Ἅγιος Ἰωάννης Δαμασκηνός», ἡ ὁποία ἑδρεύει στὸ ὅρος Μπαλαμᾶν (Μπελεμέντειος Σχολή). Στὰ τέσσερα χρόνια φοίτησης οἱ σπουδαστὲς μαθαίνουν καλὰ τὰ ἀρχαῖα καὶ τὰ νέα ἑλληνικά. Ἐξάλλου, βάσει τοῦ Συντάγματος τοῦ Λιβάνου, οἱ ὀρθόδοξοι χριστιανοὶ ὁρίζουν πάντα τὸν ὑπουργὸ Ἐξωτερικῶν καὶ ἀκόμη ἕναν ὑπουργό. Βάσει τῆς κατανομῆς μεταξὺ θρησκευτικῶν ὁμάδων, ὁ πρόεδρος τῆς Δημοκρατίας εἶναι καθολικὸς μαρωνίτης, ὁ πρωθυπουργὸς μουσουλμάνος σουνίτης καὶ ὁ πρόεδρος τῆς Βουλῆς μουσουλμάνος σιίτης. Τὸ ποσοστὸ τῶν ἑλληνορθοδόξων ἀνέρχεται στὸ 5% τοῦ συριακοῦ πληθυσμοῦ καὶ στὸ 12% τοῦ λιβανικοῦ πληθυσμοῦ.

Οἱ περισσότεροι μητροπολίτες τοῦ Πατριαρχείου Ἀντιοχείας ἔχουν σπουδάσει στὴν Ἑλλάδα καὶ γνωρίζουν ἄριστα τὴ γλώσσα μας. Μεταξὺ αὐτῶν περιλαμβάνεται καὶ ὁ Πατριάρχης Ἰωάννης, καθὼς καὶ ὁ ἀπαχθεῖς ἀδελφός του, ὁ μητροπολίτης Βεροίας (Χαλεπίου) Παῦλος. Ὁ τίτλος τοῦ θυμίζει ὅτι τὸ σημερινὸ ἀραβικὸ Χαλέπι ἦταν στὴν ἑλληνιστικὴ περίοδο ἡ Βέροια τῆς μακεδονικῆς Δεκαπόλεως.

Πρώτιστη μέριμνα τῆς Ἑλλάδος πρέπει νὰ εἶναι ἡ προστασία τῆς ἑλληνορθόδοξης μειονότητας ἀπὸ ἐνδεχόμενες ἀγριότητες τῶν ἰσλαμιστῶν ἢ ἄλλων φανατικῶν. Νὰ στηρίξουμε τοὺς ἀπογόνους του Ἀλεξάνδρου καὶ τοῦ Βυζαντίου.

Δημοκρατία,3/09/2013