Η πλατωνική φιλοσοφία είναι μια μελέτη «θανάτου». Στον διάλογο
«Φαίδων» (63 b. 4) αυτό καθίσταται σαφές. Τι είναι τούτη η μελέτη; H
νοηματοδότηση των ενεργειών και των σκέψεων του βίου ενός θνητού με
γνώμονα την αποδοχή της λήξης της επίγειας περιπέτειάς του.
Ο χειρισμός του μέλανος άρματος της επίγνωσης του πεπερασμένου χρόνου είναι δύσκολος. Ο ηνίοχος, ο άνθρωπος που παλεύει να αξιολογήσει τι αξίζει και τι όχι στο σύντομο πέρασμά του,
αν στοχάζεται διαρκώς το τέλος της διαδρομής κινδυνεύει να μείνει αδρανής μέχρι το φινάλε. Μπορεί να παραλύσει από τον τρόμο και την απελπισία. «Τόση προσπάθεια κι αντί ανταμοιβής ο τάφος;» αναρωτιούνται όσοι έχουν καμφθεί από την ιδέα της ανεπίστροφης μεταβολής της υπαρκτικής κατάστασης και δεν πιστεύουν σε θεό. Ο υλιστής που σκέφτεται το επίμαχο ζήτημα ρισκάρει να του εντυπωθεί βαθιά η εσφαλμένη ιδέα ότι μοναδικός τρόπος να νικήσεις τον Μεγάλο Θεριστή είναι να παρουσιαστείς αυτοβούλως στο γκρίζο βασίλειό του. Να «αιφνιδιάσεις» την Ειμαρμένη, επιλέγοντας εσύ την ημέρα και την ώρα της εκδημίας. Φυσικά, δεν είναι λύση άξια λόγου η προαναφερθείσα «λύση». Μικρό μερίδιο εκτίμησης έχουν στα ιστορικά κληροδοτήματα οι αυτόχειρες.
Είθισται να αντιμετωπίζονται ως ευαίσθητοι αλλά λιπόψυχοι. Ρομαντικοί κι αδύναμοι. Μόνο οι πεισιθανάτιοι ήρωες που γνώριζαν εκ των προτέρων την ήττα, αλλά πίστευαν ολόψυχα στην αξία και την τιμή της μάχης, έχουν καθαγιασθεί στη συλλογική μνήμη. Εκείνοι που μπήκαν πολεμώντας στα άδυτα του Αδη τιμώνται καθώς πρέπει. Στις κοινωνίες δεν στέκουν εύκολα ως πρότυπα οι δραπέτες ευθυνών.
Σωτήριος τρόμος
Η ιστορία με το ημερολόγιο των Μάγιας, που υποτίθεται ότι προμηνύει το «τέλος του κόσμου», φαίνεται σαν μια καταστροφολογική και κερδοφόρα (για μερικούς επιτήδειους) παραφιλολογική ερμηνεία ενός ιστορικού δεδομένου. Αρέσουν στην ανθρωπότητα τα «θρίλερ» με τις συμβολικές ημερομηνίες. Το 1.000 μ.Χ. και το 2000 μ.Χ. ήταν χρονιές που προκάλεσαν δέος και γέμισαν με τρόμο και απελπισία τα ελλειμματικά μυαλά αρκετών προληπτικών. Τώρα μας σκιάζει το ορόσημο των Μάγιας. Κακώς, αν και υπάρχει και μια απειροελάχιστη πιθανότητα να επαληθευτεί. Εστω κατά... τύχη. Να ξεσπάσει, για παράδειγμα, ένας πυρηνικός πόλεμος που να μην έχει κάποια σχέση με οποιοδήποτε ημερολόγιο, αλλά με τη μητέρα όλων των κακών: Το προσωρινό ξαστόχημα της κρίσης. Τότε τι; Θα έχουν γίνει όλα καλώς καμωμένα; Θα είμαστε ευχαριστημένοι με όλα όσα έχουμε πράξει, πει, εκφράσει και σκεφτεί; Αναπόφευκτες οι ερωτήσεις που έρχονται με το άκουσμα των καταστροφολογιών για την 21η Δεκεμβρίου 2012. Ισως και να αποδειχτούν σωτήριες. Και οι ερωτήσεις και η επινόηση αυτής της χαμένης φυλής να τερματίσει τη χρονολόγησή της στις 21 Δεκεμβρίου 2012.
Ενδόμυχος φόβος
Ο πλούτος, η ισχύς και η αυτάρεσκη άφεση του θυμικού στα λεκτικά χαϊδολογήματα των κολάκων δεν αρκούν για να ξορκίσουν τον φόβο του χαμού από τις καρδιές των κροίσων, των προέδρων κρατών, των αρχιστρατήγων, όλων των επί γης κρατούντων. Ακόμα κι αυτοί δεν μπορούν να αγοράσουν ούτε δευτερόλεπτο ζωής περισσότερο απ' όσο έχει προβλέψει ο Κύριος. Οι μέρες μας, πολλές ή λίγες, μας αποδίδονται ακριβώς.
Ούτε παραπάνω ούτε λιγότερες. Οι βασιλείς του κόσμου τούτου το γνωρίζουν, κι ενώ γελούν ακούγοντας τις φήμες για το τέλος, κατά βάθος σκιρτούν και απορούν: «Λες να;» αναρωτιούνται κι ελπίζουν κάποιος να τους πει κατηγορηματικά και πειστικά το «Οχι». Στις μεταξύ τους συζητήσεις, αν έχεις την ευκαιρία να... στήσεις αυτί, θ' ακούσεις από λίγους και μερικά ψελλίσματα αυτοκριτικής. Θα δεις να χρυσίζουν στον ήλιο της αλήθειας ψήγματα μεταμέλειας!
Επαναξιολόγηση αξιών
Τελικά δεν είναι το νόημα της ζωής η συγκέντρωση ακόμα περισσότερων εκατομμυρίων. Ούτε συμπυκνώνεται η αξία ενός ανθρώπου στα χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα που καταλαμβάνουν μια έπαυλη και 10 εξοχικά.
Τα χαμόγελα που σκόρπισαν αρχίζουν και θυμούνται γλυκά όλοι όσοι κάνουν αναδρομή στις μέρες που πέρασαν τόσο γρήγορα. Τις στιγμές αυθεντικής αγάπης και γαλήνης. Τις δωρεές αγαθού και αρετής. Κανείς δεν νοσταλγεί το πρώτο του δισεκατομμύριο, τα χρυσά πόμολα της θαλαμηγού, τις κοφτές διαταγές που εκτόξευε στ' αυτιά των υπαλλήλων του. Καλό μας κάνει το ημερολόγιο των Μάγιας. Μας υποχρεώνει να επαναξιολογήσουμε αξίες. Αν και πάντοτε υπάρχει ο κίνδυνος της αυτοεκπληρούμενης προφητείας.
Παναγιώτης Λιάκος
dimokratianews
Ο χειρισμός του μέλανος άρματος της επίγνωσης του πεπερασμένου χρόνου είναι δύσκολος. Ο ηνίοχος, ο άνθρωπος που παλεύει να αξιολογήσει τι αξίζει και τι όχι στο σύντομο πέρασμά του,
αν στοχάζεται διαρκώς το τέλος της διαδρομής κινδυνεύει να μείνει αδρανής μέχρι το φινάλε. Μπορεί να παραλύσει από τον τρόμο και την απελπισία. «Τόση προσπάθεια κι αντί ανταμοιβής ο τάφος;» αναρωτιούνται όσοι έχουν καμφθεί από την ιδέα της ανεπίστροφης μεταβολής της υπαρκτικής κατάστασης και δεν πιστεύουν σε θεό. Ο υλιστής που σκέφτεται το επίμαχο ζήτημα ρισκάρει να του εντυπωθεί βαθιά η εσφαλμένη ιδέα ότι μοναδικός τρόπος να νικήσεις τον Μεγάλο Θεριστή είναι να παρουσιαστείς αυτοβούλως στο γκρίζο βασίλειό του. Να «αιφνιδιάσεις» την Ειμαρμένη, επιλέγοντας εσύ την ημέρα και την ώρα της εκδημίας. Φυσικά, δεν είναι λύση άξια λόγου η προαναφερθείσα «λύση». Μικρό μερίδιο εκτίμησης έχουν στα ιστορικά κληροδοτήματα οι αυτόχειρες.
Είθισται να αντιμετωπίζονται ως ευαίσθητοι αλλά λιπόψυχοι. Ρομαντικοί κι αδύναμοι. Μόνο οι πεισιθανάτιοι ήρωες που γνώριζαν εκ των προτέρων την ήττα, αλλά πίστευαν ολόψυχα στην αξία και την τιμή της μάχης, έχουν καθαγιασθεί στη συλλογική μνήμη. Εκείνοι που μπήκαν πολεμώντας στα άδυτα του Αδη τιμώνται καθώς πρέπει. Στις κοινωνίες δεν στέκουν εύκολα ως πρότυπα οι δραπέτες ευθυνών.
Σωτήριος τρόμος
Η ιστορία με το ημερολόγιο των Μάγιας, που υποτίθεται ότι προμηνύει το «τέλος του κόσμου», φαίνεται σαν μια καταστροφολογική και κερδοφόρα (για μερικούς επιτήδειους) παραφιλολογική ερμηνεία ενός ιστορικού δεδομένου. Αρέσουν στην ανθρωπότητα τα «θρίλερ» με τις συμβολικές ημερομηνίες. Το 1.000 μ.Χ. και το 2000 μ.Χ. ήταν χρονιές που προκάλεσαν δέος και γέμισαν με τρόμο και απελπισία τα ελλειμματικά μυαλά αρκετών προληπτικών. Τώρα μας σκιάζει το ορόσημο των Μάγιας. Κακώς, αν και υπάρχει και μια απειροελάχιστη πιθανότητα να επαληθευτεί. Εστω κατά... τύχη. Να ξεσπάσει, για παράδειγμα, ένας πυρηνικός πόλεμος που να μην έχει κάποια σχέση με οποιοδήποτε ημερολόγιο, αλλά με τη μητέρα όλων των κακών: Το προσωρινό ξαστόχημα της κρίσης. Τότε τι; Θα έχουν γίνει όλα καλώς καμωμένα; Θα είμαστε ευχαριστημένοι με όλα όσα έχουμε πράξει, πει, εκφράσει και σκεφτεί; Αναπόφευκτες οι ερωτήσεις που έρχονται με το άκουσμα των καταστροφολογιών για την 21η Δεκεμβρίου 2012. Ισως και να αποδειχτούν σωτήριες. Και οι ερωτήσεις και η επινόηση αυτής της χαμένης φυλής να τερματίσει τη χρονολόγησή της στις 21 Δεκεμβρίου 2012.
Ενδόμυχος φόβος
Ο πλούτος, η ισχύς και η αυτάρεσκη άφεση του θυμικού στα λεκτικά χαϊδολογήματα των κολάκων δεν αρκούν για να ξορκίσουν τον φόβο του χαμού από τις καρδιές των κροίσων, των προέδρων κρατών, των αρχιστρατήγων, όλων των επί γης κρατούντων. Ακόμα κι αυτοί δεν μπορούν να αγοράσουν ούτε δευτερόλεπτο ζωής περισσότερο απ' όσο έχει προβλέψει ο Κύριος. Οι μέρες μας, πολλές ή λίγες, μας αποδίδονται ακριβώς.
Ούτε παραπάνω ούτε λιγότερες. Οι βασιλείς του κόσμου τούτου το γνωρίζουν, κι ενώ γελούν ακούγοντας τις φήμες για το τέλος, κατά βάθος σκιρτούν και απορούν: «Λες να;» αναρωτιούνται κι ελπίζουν κάποιος να τους πει κατηγορηματικά και πειστικά το «Οχι». Στις μεταξύ τους συζητήσεις, αν έχεις την ευκαιρία να... στήσεις αυτί, θ' ακούσεις από λίγους και μερικά ψελλίσματα αυτοκριτικής. Θα δεις να χρυσίζουν στον ήλιο της αλήθειας ψήγματα μεταμέλειας!
Επαναξιολόγηση αξιών
Τελικά δεν είναι το νόημα της ζωής η συγκέντρωση ακόμα περισσότερων εκατομμυρίων. Ούτε συμπυκνώνεται η αξία ενός ανθρώπου στα χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα που καταλαμβάνουν μια έπαυλη και 10 εξοχικά.
Τα χαμόγελα που σκόρπισαν αρχίζουν και θυμούνται γλυκά όλοι όσοι κάνουν αναδρομή στις μέρες που πέρασαν τόσο γρήγορα. Τις στιγμές αυθεντικής αγάπης και γαλήνης. Τις δωρεές αγαθού και αρετής. Κανείς δεν νοσταλγεί το πρώτο του δισεκατομμύριο, τα χρυσά πόμολα της θαλαμηγού, τις κοφτές διαταγές που εκτόξευε στ' αυτιά των υπαλλήλων του. Καλό μας κάνει το ημερολόγιο των Μάγιας. Μας υποχρεώνει να επαναξιολογήσουμε αξίες. Αν και πάντοτε υπάρχει ο κίνδυνος της αυτοεκπληρούμενης προφητείας.
Παναγιώτης Λιάκος
dimokratianews
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου