Η πρόσφατη πρόσκληση του Υπουργού Ενέργειας της Αιγύπτου Αμπντουλάχ Γκχοράμπ προς την Τουρκία και την Κυπριακή Δημοκρατία για τον καθορισμό της ΑΟΖ , αφήνοντας με αυτόν τον τρόπο εκτός διαπραγματεύσεων την Αθήνα, σήμανε...
συναγερμό στο Υπουργείο Εξωτερικών και την ελληνική διπλωματία. Με την αιγυπτιακή πλευρά να δηλώνει πως τα τρία κράτη πρέπει να προχωρήσουν άμεσα στον καθορισμό των θαλασσίων συνόρων τους, προφανώς ενθαρρυμένη από τις έρευνες για τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων στην περιοχή, η Ελλάδα βρίσκεται σε εξαιρετικά δυσχερή θέση τόσο σε ότι αφορά την πορεία των δικών της ερευνών ( να θυμίσουμε ότι ήδη έχουν ξεκινήσει έρευνες νοτίως της Κρήτης βάσει της «μέσης γραμμής» μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου), όσο και σε ότι αφορά το ζήτημα του Καστελόριζου, το οποίο σε περίπτωση που ο τριμερής καθορισμός ολοκληρωθεί επιτυχώς , αυτό θα βρίσκεται εκτεθειμένο.
H απραξία Δρούτσα – Λαμπρινίδη
Το Ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών ,τόσο επί υπουργίας Δρούτσα αλλά πολύ περισσότερο επί αυτής του κ. Λαμπρινίδη αντιμετώπιζε σε επίπεδο ρητορικής τουλάχιστον το ζήτημα του καθορισμού της ΑΟΖ ως ταμπού. Να σημειωθεί μάλιστα πως παρά το ναυάγιο της συμφωνίας για την ΑΟΖ με την Αλβανία, την οποία ακύρωσε το Ανώτατο Δικαστήριο των Τιράνων, μια απόφαση για την οποία αρκετοί φωτογράφισαν το Σοσιαλιστικό Κόμμα του Εντι Ράμα και κύκλους της Άγκυρας ως υπευθύνους , παρά την έκκληση της Κύπριας ομολόγου του Ερατώς Μαρκουλλή προς τον Σταύρο Λαμπρινίδη το περασμένο καλοκαίρι για διμερή συμφωνία μεταξύ Αθήνας και Λευκωσίας και παρά την πίεση της κοινής γνώμης και διαφόρων ακαδημαϊκών και μελετητών , το Υπουργείο Εξωτερικών επέδειξε μια αξιομνημόνευτη απραξία αντιμετωπίζοντας σχεδόν απαξιωτικά ή ως «γραφικούς» ακαδημαϊκούς η συναδέλφους που ανέδειξαν το θέμα . Στην παρούσα φάση η Αθήνα με την πλάτη στον τοίχο και ουσιαστικά τρέχοντας πίσω από τις εξελίξεις δηλώνει δια του εκπροσώπου Τύπου του ΥΠΕΞ , κ. Δελαβέκουρα ότι επιδιώκει τον καθορισμό της ΑΟΖ, τόσο με την Αίγυπτο και την Λιβύη, όσο και με αυτήν την Τουρκία. Πρόκειται για μια θεαματική μεταστροφή της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής , την οποία η ελληνική πλευρά αναγκάζεται να υιοθετήσει υπό την πίεση των γεωπολιτικών και οικονομικών εξελίξεων που διαμορφώνονται . Ο κύριος Δρούτσας προσπάθησε να καλύψει το κενό δεκαετιών σε ότι αφορά την ελληνική παρουσία στην Μέση Ανατολή και σε ότι αφορά τις διμερείς σχέσεις με το Ισραήλ, εν τούτοις θυσιάστηκε στον ανασχηματισμό μετά την κατάρρευση της κυβέρνησης Παπανδρέου ως «κηπουρός» . Δεν τόλμησε όμως να ανοίξει το ζήτημα της ΑΟΖ και δεν ήταν λίγες οι φορές που έδειχνε σαν να το αψηφά. Αντικαταστάθηκε από τον Σταύρο Λαμπρινίδη, μια ατυχή επιλογή ενός παραπαίοντος πρωθυπουργού, ο οποίος αντιμετώπισε με την σειρά του το ζήτημα της ΑΟΖ ως ελάσσονος σημασίας και ουσιαστικά είναι υπεύθυνος για την κατάρρευση των όσων είχε επιτύχει ο προκάτοχός του στο πεδίο της ελληνικής επαναδραστηριοποίησης στην Μέση Ανατολή. Συγκεκριμένα επί υπουργίας του «πάγωσε» το πολυαναμενόμενο κοινό υπουργικό συμβούλιο μεταξύ Ελλάδας και Ισραήλ, καταψήφισε την πρόταση των Παλαιστινίων στην Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, ενώ αντίθετα υποστήριξε την εισδοχή τους στην UNESCO και εν προκειμένω στο ζήτημα της ΑΟΖ, ακόμα και όταν ξεκινούσαν οι κοινές γεωτρήσεις Ισραήλ και Κυπριακής Δημοκρατίας στο περίφημο οικόπεδο 12 , εκείνος λειτουργούσε ως «αόρατος υπουργός» και το Υπουργείο σφύριζε αδιάφορα.
Ο Σταύρος Δήμα και η ΝΔ
Οι συνεχείς παλινωδίες της υπουργίας Λαμπρινίδη σε συνδυασμό με την πλήρη ανυπαρξία στρατηγικής για την ΑΟΖ για την οποία σαφείς ευθύνες φέρει και ο προκάτοχος του κ. Δρούτσας, αναγκάζουν ουσιαστικά τον σημερινό Υπουργό Εξωτερικών και αντιπρόεδρο της Νέας Δημοκρατίας, κύριο Σταύρο Δήμα, να βάλει την ελληνική διπλωματία σε έναν ιδιότυπο αγώνα δρόμου προκειμένου να προλάβει τις εξελίξεις που έχουν δημιουργήσει ένα νέο πλαίσιο. Το κόμμα του Αντώνη Σαμαρά πριν ακόμα συμμετάσχει στην συγκυβέρνηση, είχε υποστηρίξει την πολιτική καθορισμού της ΑΟΖ με τους γείτονές μας αλλά και την σημασία που έχει η εκμετάλλευση του υποθαλασσίου πλούτου εντός αυτής. Δεν είναι τυχαία η επιλογή του να επισκεφθεί μάλιστα το Ισραήλ για επαφές έχοντας στο πλευρό του κατά την διάρκεια των πολιτικών του επαφών τους κορυφαίους συμβούλους του. Αν μάλιστα την συνδυάσουμε και με την άμεση καταδίκη της προσβολής των ελληνικών εθνικών συμβόλων στην ΠΓΔΜ , μέσα από το πρόσφατο διάβημα προς την γειτονική χώρα, γίνεται εμφανές ότι η ΝΔ επιδιώκει να δώσει το δικό της στίγμα στην εξωτερική πολιτική, κάτι που φυσικά δεν προκαλεί έκπληξη για δυο λόγους : πρώτον γιατί ο ίδιος ο Αντώνης Σαμαράς θεωρεί ότι στα εθνικά θέματα είναι σαν να παίζει στο δικό του γήπεδο και δεύτερον γιατί με την επιλογή του Υπουργείου Εξωτερικών στην συγκυβέρνηση , η Συγγρού ουσιαστικά αποφεύγει να ασκήσει πολιτική που σχετίζεται με τις επιταγές του Μνημονίου και τις διαπραγματεύσεις με την Τρόικα , προσπαθώντας έτσι να διατηρήσει την δυναμική της προς τις εκλογές και να μην φανεί περισσότερο αναξιόπιστη μπροστά σε ένα κομματικό ακροατήριο που βρέθηκε σε αμηχανία μετά την στήριξη της κυβέρνησης Παπαδήμου. Στο πλαίσιο αυτό και σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες θα δούμε όσο πλησιάζουν οι εκλογές τόσο τον κύριο Δήμα όσο και τον Πρόεδρο της ΝΔ να ποντάρουν στην ΑΟΖ και την εκμετάλλευση του υποθαλάσσιου πλούτου ως «προοπτικές ελπίδας» για την έξοδο από την κρίση χρέους. Καθόλου τυχαία επίσης δεν φαίνεται να είναι και η διαφαινόμενη εκλογική αξιοποίηση από τη ΝΔ γνωστού ακαδημαϊκού , ο οποίος έχει αναφερθεί με ζήλο στην σημασία καθορισμού της ΑΟΖ.
Περιθώρια και προσδοκίες Σε κάθε περίπτωση και πέρα από τις προσδοκίες που επιθυμεί να καλλιεργήσει η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΞ και το κόμμα από την οποία αυτή προέρχεται , ο καθορισμός των θαλάσσιων συνόρων της Ελλάδας με τους γείτονες της έχει ήδη καθυστερήσει σημαντικά. Τα περιθώρια των ελιγμών ως αποτέλεσμα της προηγούμενης απραξίας είναι ελάχιστα για την Αθήνα και το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με τον αυξανόμενο οικονομικό ανταγωνισμό για την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων στην Ανατολική Μεσόγειο είναι πιθανό να καταστήσουν την ελληνική πλευρά παθητικό θεατή, πολύ περισσότερο όταν για μεγάλο μέρος της διεθνούς κοινότητας είμαστε μια χώρα στο κατώφλι της χρεωκοπίας. Ο Νίκος Κοτζιάς στο βιβλίο του «Η εξωτερική πολιτική της Ελλάδας στον 21ο αιώνα» είχε τονίσει την ανάγκη μιας εξωτερικής πολιτικής περισσότερο ανοικτής και δημοκρατικής, με ενήμερους πολίτες και συστηματική συνεργασία της ελληνικής διπλωματίας με ακαδημαϊκούς , ειδικούς και τέλος στον καλύτερο συντονισμό μεταξύ των εμπλεκόμενων Υπουργείων. Αν οι ατυχείς επιλογές του πρώην πρωθυπουργού στο ΥΠ.ΕΞ αντιμετώπισαν ένα ζήτημα ύψιστης σημασίας όπως η ΑΟΖ απαξιωτικά και εάν ο νυν Υπουργός μαζί με τον αρχηγό της ΝΔ αναζητούν εκλογικά οφέλη μέσα από την ανάδειξη του ζητήματος αυτού ή ενδεχομένως οραματιζόμενοι την ελληνική εκδοχή του «δόγματος Νταβούτουγλου» , τότε δεν πρέπει να αναμένουμε τίποτα περισσότερο από αυτό που αύριο κάποιοι λαϊκιστικά και υποκριτικά θα χαρακτηρίσουν «άλλη μια χαμένη ευκαιρία». Αν επιλέξουμε την δράση, τον συντονισμό και μια πιο ανοικτή και ξεκάθαρη στρατηγική, τότε τουλάχιστον θα έχουμε το δικαίωμα να διεκδικήσουμε έναν πιο ουσιαστικό και συνδιαμορφωτικό ρόλο στην Ανατολική Μεσόγειο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου