ΟΙ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΤΕΣ ΤΟΥ ΓΕΛΙΟΥ

Γράφει ο  Ελευθέριος Αναστασιάδης

H γελοιοποίηση του Σωκράτη (στο καλάθι)

Το γέλιο ίσως να είναι η πιο αυθόρμητη εκδήλωση της συγκινησιακής  κατάστασης του ανθρώπου. Η ευφορία δημιουργεί το γέλιο, και αυτό με την σειρά του προκαλεί ακόμη περισσότερη ευφορία. Ο άνθρωπος όταν γελά βρίσκεται σε μια από τις πιο ευχάριστες καταστάσεις της ύπαρξης του. Ακριβώς γι’ αυτό το λόγο, υπάρχει η δυνατότητα, από τους κακοπροαίρετους, να τον εκμεταλλευτούν νοητικά, όταν βρίσκεται σε αυτή την κατάσταση. Υπάρχουν κάποιοι ψυχοφυσιολογικοί μηχανισμοί που βοηθούν ιδιαίτερα σε αυτή την εκμετάλλευση: μία μορφή γέλωτος προκαλείται σχεδόν αντανακλαστικά, δηλαδή γελάμε ακόμη και αν δεν έχουμε την διάθεση, όταν βρισκόμαστε αντιμέτωποι με το παράδοξο: κάποιος πετάει ένα αυγό στο κεφάλι ενός ανθρώπου, και αντί το αυγό να σπάσει, τον κτυπά σαν να ήταν πέτρα και τον ρίχνει κάτω• ένας νάνος που συμπεριφέρεται σαν ''παιδαράς'' κλπ. Επίσης όπως είπαμε προηγουμένως, το γέλιο προκαλεί ευφορία (δηλαδή μία κατάσταση μέθης) οπότε εκείνη την στιγμή, οι νοητικές άμυνες και η ικανότητα κρίσης μειώνονται. Ανοίγεται δηλαδή, μία μικρή ''ψυχική δίοδος'',  μέσα από την οποία ο κακοπροαίρετος μπορεί να περάσει σε εμάς το δηλητήριο του, και να μολύνει τις ψυχονοητικές μας παραστάσεις. 

Όλα αυτά τα γράφω με αφορμή τις λεγόμενες σατιρικές εκπομπές, που ο μέσος πολίτης, μετά από μία κουραστική ημέρα , παρακολουθεί στην τηλεόραση του για να βρει λίγη διασκέδαση. Δεν ξέρω αν το έχετε αντιληφθεί, αλλά δεν υπάρχει ούτε μία σατιρική εκπομπή στην Ελληνική τηλεόραση, της οποίας οι συντελεστές να μην προέρχονται από τον ''προοδευτικό'' (με την κοινωνική αλλά και την πολιτική έννοια) ή αριστερίστικο χώρο. Ήδη αυτό το γεγονός προκαλεί ερωτηματικά, διότι αφού υποτίθεται ότι τα τηλεοπτικά μέσα αντανακλούν τα υπάρχοντα κοινωνικά ήθη και ρεύματα, τότε θα έπρεπε να εκφράζονται σε αυτά(τα τηλεοπτικά μέσα) όλες οι απόψεις ζωής. Στην Ελλάδα, ένας μεγάλος αριθμός πολιτών είναι άνθρωποι συντηρητικών ηθών. Άρα, κατ’ αναλογία, θα έπρεπε να υπάρχει τουλάχιστον μία εκπομπή που να σατιρίζει το προοδευτικό ρεύμα. Και όμως δεν υπάρχει καμία. Τυχαίο; Δεν νομίζω.

Διονυσιακή μάσκα:θυμίζει κάποια σύγχρονα θεάματα

Τώρα  να  έλθουμε  στο  πιο σημαντικό σημείο της ανάλυσης μας. Είναι πασιφανές ότι στην Ελλάδα οποιοδήποτε παρακμιακό φαινόμενο αγιοποιείται και γίνεται ψυχονοητικό καθεστώς: για παράδειγμα, η ''σάτιρα'', η ''ελευθερία του καλλιτέχνη'', και άλλες τέτοιες αρλούμπες που προέρχονται από ανθρώπους διανοητικά καθυστερημένους (και άρα establishment). Ακόμη και στην αρχαιότητα, η σάτιρα κάποιες φορές έλαβε παρακμιακή μορφή, ας μην ξεχνάμε ότι ο Αριστοφάνης γελοιοποίησε στο έπακρο τον Σωκράτη. Εξάλλου, είναι γνωστό ότι η αρχαία κωμωδία έχει τις ρίζες της στον Διονυσιακό «Κώμο», μία τελετουργική πομπή, κατά την οποία οι συμμετέχοντες, μέσα σε μία ατμόσφαιρα μέθης, με εκφράσεις ακολασίας και ξεφαντώματος, με την συνοδεία μουσικής και τραγουδιών, επιδίδονταν σε χυδαιότητες και σεξουαλικούς υπαινιγμούς. Όπως είχαμε γράψει σε προηγούμενο άρθρο στον Θεόδοτο: «Ο Διόνυσος λοιπόν δεν αντιπροσωπεύει απλώς τον χαρούμενο αυθορμητισμό ή τον οργιαστικό εκστασιασμό που αντιτίθεται στο Απολλώνιο πνεύμα. Ο διονυσιασμός ήταν κάτι πολύ περισσότερο: Ένα παραβατικό επαναστατικό ρεύμα, με ισχυρή την παρουσία του θηλυκού στοιχείου, το οποίο προκάλεσε τεράστιες κοινωνικοπολιτικές αλλαγές στον αρχαίο κόσμο.» Να λοιπόν γιατί  στην σύγχρονη παρακμιακή Ελλάδα ανθεί το Διονυσιακό  πνεύμα. 

Η σοβαροφάνεια, ή για να χρησιμοποιήσω έναν νεανικό όρο, το ''ξενέρωμα'', δεν αποτελεί βέβαια το χαρακτηριστικό του γράφοντος• όμως υπάρχει τεράστια διαφορά μεταξύ της λεπτής ειρωνείας, του χιούμορ, ή της διακριτικής και εξευγενισμένης σάτιρας που δεν γίνεται ανίερη,  από την γελοιοποίηση, την  χυδαιότητα και την ηλιθιότητα. Δυστυχώς αυτό είναι το είδος της σάτιρας που παρουσιάζει η Ελληνική τηλεόραση. Κάποιοι προβληματικοί, αμόρφωτοι και χυδαίοι γελωτοποιοί, προσπαθούν κάθε βράδυ να παρασύρουν τον μέσο Έλληνα πολίτη μέσα στο δικό τους  αρρωστημένο πνεύμα και νοοτροπία, εκμεταλλευόμενοι όλα εκείνα τα ψυχοφυσιολογικά χαρακτηριστικά του γέλιου που αναλύσαμε προηγουμένως. Επειδή λοιπόν οι κάθε είδους  προοδευτικοστροβιλιζόμενοι και μοντερνιστές, συνηθίζουν  να κατηγορούν τους άλλους για ''Γκεμπελικές μεθόδους'', ας γνωρίζουν, ότι ο πιο υποχθόνιος, ανέντιμος και πονηρός ''Γκεμπελισμός'', είναι ο δικός τους.

 

ΠΗΓΗ